PPI - różnice pomiędzy lekami tej grupy

Witajcie,

   W związku z tym, że zadajecie często pytania na temat leków osłonowych, a ostatnio Starsza Pani miała kłopot z połykaniem tabletek i Córka pytała o możliwość zastąpienia tej postaci na inną, postanowiliśmy dokonać przeglądu grupy Inhibitorów Pompy Protonowej pod względem różniących ich cech.
Omeprazol
- postać leku: kapsułka dojelitowa zawierająca granulki (peletki),
- sposób podania: rano, najlepiej na czczo, kapsułek nie wolno żuć ani kruszyć*
- ciąża: może być stosowany w trakcie ciąży (wśród lekarzy zdania są podzielone),
- dzieci: > 1 r.ż. i masie ciała > lub równej 10 kg.

Esomeprazol
- postać leku: kapsułki dojelitowe zawierające peletki oraz tabletki dojelitowe,
- sposób podania: można stosować na czczo lub po posiłku
- ciąża: brak dostatecznych informacji na temat bezpieczeństwa stosowania,
- dzieci: > 12 r.ż.
 
Pantoprazol
- postać leku: tabletki dojelitowe,
- sposób podania:  tabletek nie należy żuć ani rozgryzać. Należy je połykać w całości, 1 godzinę przed posiłkiem, popijając wodą
- ciąża: brak wystarczających danych.
- dzieci:  > 12 r.ż.

Lansoprazol
- postać leku: kapsułki wypełnione peletkami,
- sposób podania: najlepsze działanie, gdy lek jest przyjmowany na czczo; kapsułki najlepiej przyjmować w całości, ewentualnie można otworzyć, lecz zawartość nie rozgryzać, ani nie rozgniatać,
- ciąża: brak danych o bezpieczeństwie stosowania leku w ciąży,
- dzieci: bezpieczeństwo stosowania nie zostało potwierdzone.

Dekslansoprazol
- postać leku: kapsułki o zmodyfikowanym uwalnianiu,
- sposób podania: można przyjmować z posiłkiem lub bez; kapsułki najlepiej przyjmować w całości, a w przypadku trudności z połknięciem można kapsułkę otworzyć i granulki wymieszać z łyżką przecieru jabłkowego; granulek nie ssać i nie rozgryzać
- ciąża: ze względu na ograniczoną liczbę danych należy unikać stosowania w ciąży
- dzieci: nie określono bezpieczeństwa stosowania < 18 r.ż.

Rabeprazol
- postać leku: tabletki dojelitowe,
- sposób podania: nie wykazano, by pora dnia lub przyjmowanie pokarmu miały wpływ na aktywność rabeprazolu, jednak, aby ułatwić prowadzenie terapii, zaleca się stosować lek rano, przed posiłkiem; tabletek nie należy żuć ani kruszyć,
- ciąża: nie stosować,
- dzieci: bezpieczeństwo stosowania nie zostało potwierdzone.


Mogą występować też minimalne różnice we wskazaniach leczniczych, jednak byłoby sporo przepisywania informacji, dlatego uznałam, ze nie jest to istotne, bo diagnozę, rozpoznanie ustala lekarz. Nie zawarłam dzisiaj również informacji o interakcjach, bo stanowią one odrębny temat.

 Informacje wspólne dla całej grupy PPI 

Wszystkie leki tej grupy mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B12.

Zmniejszona kwaśność żołądka podczas leczenia lekami tej grupy może zwiększać lub
zmniejszać wchłanianie substancji czynnych (=innych leków), których wchłanianie jest zależne od pH treści żołądkowej. Oznacza to, że przyjmujemy np. omeprazol, który obniży nam pH w żołądku, potem zażywamy inny lek, dla przykładu tabletki z żelazem, a żelazo przyswoi nam się tylko częściowo, bo lepiej wchłania się w środowisku kwaśnym niż słabo kwaśnym lub zasadowym.

Dlatego ważne jest, aby informować lekarzy o przyjmowanych lekach. Podobnie leki przeciwgrzybicze, np. itrakonazol, ketokonazol szybciej wchłaniają się w środowisku kwaśnym. Kolejne przykłady jeszcze by się znalazły.

Jeśli Pacjent podejrzewa lub zmaga się z owrzodzeniem żołądka, należy wykluczyć obecność zmian nowotworowych, bo leczenie lekami z tej grupy może łagodzić objawy i opóźnić rozpoznanie.

Niestety moje doświadczenie podpowiada, że ani lekarze, ani farmaceuci, ani Pacjenci nie zwracają na ten problem większej uwagi. Leki te są moim zdaniem stosowane na własną rękę zbyt długo. Pacjenci potrafią miesiącami, a niektórzy latami na zmianę z ranitydyną (Ranigast) sami "się leczyć" nie będąc nigdy wcześniej u lekarza. Leki zwalczają tylko objawy, a nie przyczynę, którą prędzej czy później powinno się ustalić. Może okazać się w końcu za późno na leczenie.

*UWAGA! Dotyczy pacjentów z zaburzeniami połykania oraz dzieci, które są w stanie pić lub połykać pokarm półstały

"Pacjent może otworzyć kapsułkę, a zawartość połknąć bezpośrednio, popijając połową szklanki wody lub po jej zmieszaniu z nieco kwaśnym płynem, np. sokiem owocowym, musem jabłkowym lub po wymieszaniu z wodą niegazowaną. Pacjent powinien zostać pouczony, że zawiesinę należy wypić natychmiast (lub w czasie do 30 minut od przygotowania) oraz że w każdym przypadku zawiesinę należy wymieszać bezpośrednio przed wypiciem, a po jej przyjęciu należy wypić pół szklanki wody. Ewentualnie pacjenci mogą ssać kapsułkę i połykać mikrogranulki (peletki) z połową szklanki wody. Mikrogranulek (peletek) nie wolno żuć ani kruszyć."

KONSEKWENCJE DŁUGOTRWAŁEGO LECZENIA

 U pacjentów leczonych IPP przez co najmniej trzy miesiące oraz u większości pacjentów przyjmujących te leki przez rok, odnotowano przypadki występowania ciężkiej hipomagnezemii (objawy m.in. zmęczenie, tężyczka, majaczenie, zawroty głowy oraz arytmie komorowe), ale mogą one pojawić się niepostrzeżenie i pozostać niezauważone. U pacjentów najbardziej dotkniętych chorobą, hipomagnezemia zmniejszyła się po uzupełnieniu niedoborów magnezu i odstawieniu inhibitorów pompy protonowej.

Inhibitory pompy protonowej, szczególnie stosowane w dużych dawkach oraz w długotrwałej terapii
(powyżej 1 roku), mogą nieznacznie zwiększać ryzyko występowania złamań kości biodrowej, kości
nadgarstka i kręgosłupa, szczególnie u osób w podeszłym wieku lub u pacjentów z innymi rozpoznanymi czynnikami ryzyka. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że inhibitory pompy
protonowej mogą zwiększać ogólne ryzyko złamań na poziomie 10-40%. Może być to również spowodowane innymi czynnikami ryzyka. Pacjenci z ryzykiem wystąpienia osteoporozy powinni otrzymać opiekę zgodnie z obecnymi wytycznymi klinicznymi oraz powinni przyjmować odpowiednią dawkę witaminy D oraz wapnia.
Nie doszukałam się, aby przeprowadzono badania, które potwierdzają niekorzystny wpływ długotrwałego stosowania tej grupy leków, jednak w mojej opinii lepiej okresowo zrobić przerwę i zastąpić je naturalnymi środkami, niż permanentnie blokować fizjologiczny mechanizm wydzielania kwasu solnego w żołądku.

Jeśli pojawił się problem z połykaniem tabletki lub kapsułki, lek można zamienić na inny, który można przyjąć w wygodniejszy sposób.

Pozdrawiam, Ania

Źródła:
http://www.oil.org.pl/xml/oil/oil56/gazeta/numery/n2006/n200602/n20060208
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9757979